پیداوپنهانِ توافقنامه غلات/ روسیه چرا و چگونه به توافق برگشت؟
تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۳۲۴۴۷
خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: روسیه به دلیل تصمیم اخیر خود برای تعلیق مشارکت در «توافقنامه غلات» هدف انتقاد آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو قرار گرفت. کشورهای بلوک غرب از مسکو خواستند تا مفاد توافقنامه را رعایت کند؛ توافقنامه‌ای که به گفته روسیه، همین کشورها به آن پایبند نبوده‌اند.
چند روز وزارت دفاع روسیه اعلام کرد مسکو مشارکت خود را در قرارداد غلات تعلیق می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روسیه بلافاصله پس از این اقدام هدف انتقاد شدید مقامات غربی قرار گرفت. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم روسیه را «ظالمانه» خواند و مدعی شد «این تصمیم گرسنگی را افزایش خواهد داد». این انتقادات تا جایی پیش رفت که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور مدعی شد روسیه دارد از «غذا به عنوان سلاح» استفاده می‌کند. اتحادیه اروپا و ناتو نیز از کرملین خواستند که تصمیم خود را تغییر دهد.
قرارداد غلات چطور شروع شد؟
این قرارداد ۲۲ جولای (۳۱ تیر) امسال، توسط روسیه و اوکراین در کاخ «دولما باغچه» استانبول، با حضور رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل امضا شد. این توافق در میانه ترس فزاینده از بحران غذایی به ویژه در شاخ آفریقا انجام شد. در آن زمان، مطبوعات غربی مدعی شدند مسکو ۲۰ میلیون تُن غلات را در بنادر اوکراین مسدود و قحطی را تشدید کرده است. از سوی دیگر، روسیه اعلام کرد که بسته‌های تحریمی متعددی که علیه روسیه اعمال شده، سبب اختلال در عرضه کالاها شده است. اتحادیه آفریقا نیز در ماه مه نسبت به «تاثیرات جانبی» تحریم‌های بی‌سابقه غرب بر عرضه مواد غذایی روسیه هشدار داد.
روایت‌های مطبوعات غرب تا چه حد صحیح است؟
مطبوعات غربی می‌گویند روسیه و اوکراین با هم ۳۰ درصد غلات جهان را تامین می‌کنند. اما سهم هر یک از این کشورها را در صادرات غلات مشخص نمی‌کنند. سهم روسیه بین ۲۸ تا ۲۰ درصد و سهم اوکراین از ۹ تا ۱۱ درصد است. وقتی بحث کود و صادرات آن مطرح می‌شود، این ادعا را مطرح می‌کنند که روسیه بزرگ‌ترین تامین‌کننده کود در جهان است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۹، سهم جهانی روسیه از بازارهای صادرات نیتروژن، پتاسیم و فسفر، به ترتیب ۱۵، ۱۹، و ۱۴ درصد بوده است. سهم اوکراین نیز در صادرات کودهای شیمیایی کمتر از یک درصد بوده است.
در عین حال، روایت «محاصره غلات اوکراین» توسط روسیه نیز جواب‌گو نیست. وزارت دفاع روسیه در اوایل ماه مه یک گذرگاه امن برای صادرات مواد غذایی اوکراین ایجاد کرد. این گذرگاه به طول بیش از ۲۰۰ کیلومتر، روزانه از ۸ صبح تا ۷ عصر در دریای سیاه برقرار بودند. با این حال، به گفته روسیه، بسیاری از بنادر اوکراین مین‌گذاری شده بودند.
فاصله گرفتن قرارداد غلات از اهداف اصلی
قرارداد غلات با هدف صادرات غلات اوکراین و کود روسیه به کشورهای فقیر و در حال توسعه انجام شد. در صورت موفقیت، این قرارداد به مهار بازار آشفته مواد غذایی کمک می‌کرد. ۲۷ جولای (۵ مرداد) یک مرکز هماهنگی مشترک در استانبول برای کنترل حرکت کشتی‌ها و محموله‌های غذا ایجاد شد. وبسایت سازمان ملل صفحه‌ای را برای انتشار گزارش‌های این مرکز هماهنگی، اطلاعات مسیرها و دریافت‌کنندگان محصولات کشاورزی باز کرد. طبق گزارش سازمان ملل، از ابتدای قرارداد تا زمان تعلیق آن، ۳۹۰ کشتی حدود ۸.۸ میلیون تن مواد غذایی را از بنادر اودسا، یوژنی و چرنومورسک حمل کردند.
روسیه می‌گوید علی‌رغم اینکه به توافقنامه پایبند بوده است، این قرارداد هرگز به صورت کامل اجرا نشده است. اول آنکه بیش از نیمی از محموله‌های غذایی که از اوکراین ارسال شده بودند، به جای کشورهای فقیر، سر از کشورهای توسعه‌یافته در اتحادیه اروپا، انگلیس یا کره‌جنوبی در آوردند. گزارش شده که کشورهای اتحادیه اروپا بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد برخی محصولات کشاورزی خود مثل کلزا، ذرت و سویا را از اوکراین گرفته اند. این در حالی بود که کشورهای گرسنه مثل سومالی، اتیوپی، یمن، سودان و افغانستان فقط ۳ درصد غذا را از این طریق دریافت کردند.
دوم آنکه، با وجود اینکه سازمان ملل تضمین کرده بود تحریم‌های غرب که صادرات غذا و کود روسیه را محدود می‌کرد، لغو خواهد شد؛ اما هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد. به گفته روسیه، حمل‌ونقل کالاهای روسی توسط شرکت‌های بین‌المللی همچنان ممنوع است و موانع صادرات کود هنوز برداشته نشده است.
کشتی‌های روسی هنوز به بنادر اروپایی دسترسی ندارند و فقدان بیمه مسئولیت بیشتری را برای بارهای روسیه ایجاد می‌کند. علاوه بر آن، به دلیل قطع ارتباط موسسات مالی روسیه از سیستم سوئیفت، مسکو نمی‌تواند برای کالاهایی که تحت نظر سازمان ملل به دست کشورهای دیگر رسانده، پولی دریافت کند.
اوایل سپتامبر، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد مسکو آماده است تا ۳۰۰ هزار تُن کود را به صورت رایگان در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار دهد. وی همچنین تأکید کرد تا پایان سال جاری میلادی، ۳۰ میلیون تُن غله به کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین عرضه می‌کند.
چه کسی قرارداد را بر باد داد؟
اولین ضربه به توافق غلات با حمله اوکراین به پل کریمه وارد شد. هشتم اکتبر (۱۶ مهر) یک کامیون روی این پل منفجر شد و باعث آتش گرفتن هفت مخزن سوخت در یک قطار باری شد. در نتیجه بمباران این زیرساخت غیر نظامی روسیه، چهار نفر جان باختند. کمی بعد، سرویس امنیت فدرال روسیه اعلام کرد اداره اصلی اطلاعات وزارت دفاع اوکراین مسئول این حمله بوده است. ۲۸ اکتبر (۶ آبان)، وزارت امور خارجه روسیه به نقض مکرر اجرای توافق غلات اشاره کرد. این وزارت‌خانه به ویژه به تجمعات بزرگ کشتی‌ها در بندر استانبول اشاره کرد که هدف ظاهری آن اعمال فشار بر بازرسان روسی، تضعیف کنترل و تسریع روند بررسی محموله‌ها بود.
از سوی دیگر، حمله هواپیمای بدون سرنشین اوکراینی در ۲۹ اکتبر (پنج روز پیش) در دریای سیاه به ناوگان دریایی روسیه، بر نگرانی‌های امنیتی افزود. وزارت دفاع روسیه این حادثه را یک حمله تروریستی توصیف کرد که توسط متخصصان نظامی اوکراینی و انگلیسی علیه ناوگان دریای سیاه و کشتی‌های غیرنظامی درگیر در تامین امنیت کریدور غلات انجام شده است. در پی این حمله، روسیه به طور رسمی تعلیق توافق را اعلام کرد.
وزارت امور خارجه روسیه هم تصریح کرد که این توافق به طور نامحدود به حالت تعلیق درآمده است، زیرا مسکو نمی تواند امنیت کشتی‌های غیرنظامی را در میانه حملات اوکراین تضمین کند.
کی‌یف تعهد کتبی داد، روسیه برگشت
وزارت دفاع روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که پس از تعلیق چندروزه صادرات غلات از بنادر اوکراین، فدراسیون روسیه در حال حاضر ضمانت‌های دریافتی را کافی تلقی کرده و اجرای توافق را از سر خواهد گرفت. بنا بر اعلام وزارت دفاع روسیه مقامات دولت اوکراین ضمانت کتبی داده‌اند که از گذرگاه غلات در دریای سیاه برای عملیات‌های نظامی علیه روسیه استفاده نخواهد کرد.
گرچه برگشت روسیه به توافق صادرات امن غلات از بنادر اوکراین، نگرانی‌ها را نسبت به بحران غذایی در جهان کمتر کرده، اما تعلیق موقت این قرارداد هم بدان معنا نبود که روسیه تلاش‌های خود را برای تامین غذا و کود جهان متوقف می‌کرد. دیمیتری پاتروشف، وزیر کشاورزی روسیه در جمع خبرنگاران مدعی شد که روسیه آماده است تا ۵۰۰ هزار تن غله را در چهار ماه آینده به صورت رایگان به کشورهای در حال توسعه تحویل دهد. او همچنین تصریح کرد که روسیه غلات را «با مشارکت ترکیه» تامین خواهد کرد.
منبع: مهر
کلیدواژه: رجب طیب اردوغان استانبول ولادیمیر پوتین روسیه وزارت دفاع روسیه آنتونیو گوترش غلات جنگ اوکراین روسیه اوکراین رژیم صهیونیستی فلسطین ایالات متحده امریکا عراق کنست لبنان عربستان سعودی ولادیمیر پوتین انگلیس جنگ اوکراین ایران کره شمالی وزارت دفاع روسیه روسیه اعلام اتحادیه اروپا بنادر اوکراین قرارداد غلات سازمان ملل دریای سیاه مواد غذایی مدعی شد کشتی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۳۲۴۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آماده شدن ناتو برای جنگ با روسیه/ افشای طرح بزرگ ترامپ برای پایان جنگ اوکراین
بین الملل تابناک: هفتصد و هشتاد و ششمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور می‌گذرد؛ تهاجمی که رویداد‌های بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
آماده شدن ناتو برای جنگ با روسیه
سخنگوی وزارت خارجه روسیه با بیان اینکه هدف کشورهای ناتو از رزمایش «مدافع ثابت‌قدم» آمادگی برای تقابل با روسیه است، گفت ادعای ناتو مبنی بر حمله ترکیبی روسیه علیه اعضای این ائتلاف تلاشی است برای توجیه نظامی‌گری اعضای ناتو.
«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت رزمایش بزرگ «مدافع ثابت‌قدم» ناتو نشان می‌دهد این ائتلاف نظامی در تدارک یک «مناقشه احتمالی» با روسیه است.
این رزمایش بزرگ ناتو از ژانویه ۲۰۲۴ آغاز شده و تا پایان ماه میلادی جاری ادامه خواهد داشت. این رزمایش با حضور بیش از ۹۰ هزار سرباز از تمامی ۳۲ کشور عضو ناتو برگزار شده و هدف آن آزمودن آمادگی نیروهای این ائتلاف در یک تقابل احتمالی با کشوری «تقریباً هم‌قدرت» ناتو است.
زاخارووا در پیامی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرد، نوشت: «ناتو اکنون در نزدیکی مرزهای روسیه در حال برگزاری بزرگ‌ترین رزمایش خود از زمان جنگ سرد است. بر اساس سناریوی ناتو، آنها از تمامی ابزارهای خود شامل سلاح‌های متعارف و ترکیبی استفاده می‌کنند و در حال تمرین عملیات مشترک علیه روسیه هستند.»
زاخارووا ادامه داد: «باید اعتراف کنیم که کشورهای عضو ناتو واقعاً در تدارک یک مناقشه احتمالی با ما هستند و مقامات عالی‌رتبه این ائتلاف هم به‌صورت علنی درباره آن صحبت می‌کنند.»
این دیپلمات روس گفت کشورهای ناتو با متهم کردن روسیه به انجام حملات ترکیبی علیه اعضای ناتو، سعی دارند جوامع اروپایی و آمریکایی را فریب داده و توجه آنها را از اقدامات کشورهای عضو این ائتلاف منحرف کنند.
هفته گذشته شورای آتلانتیک شمالی بیانیه‌ای صادر کرد که در آن روسیه را به انجام حملات ترکیبی علیه کشورهای عضو ناتو متهم کرده بود.
زاخارووا در واکنش به این ادعا گفت: «ائتلاف آتلانتیک شمالی (ناتو) و رهبرانش کاری را می‌کنند که در آن خبره هستند، یعنی اشاعه اطلاعات نادرست و افزایش سطح روس‌هراسی.»
بر اساس بیانیه‌ای که وزارت خارجه روسیه از زاخارووا منتشر کرده، هدف ناتو و سردمدارانش از این قبیل اقدامات توجیه نظامی‌گری و بودجه‌های نظامی هنگفتی است که اعضای این ائتلاف تصویب کرده‌اند.
مقام اطلاعاتی اوکراین: اوضاع در خط مقدم از زمان آغاز جنگ هم سخت‌تر است
یک مقام اطلاعاتی ارتش اوکراین اوضاع کنونی در خط مقدم نبرد با روسیه را از زمان آغاز جنگ هم سخت‌تر توصیف کرد.
«وادیم اسکی‌بیتسکی» جانشین سازمان اطلاعات نظامی اوکراین می‌گوید اوضاع در خطوط مقدم نبرد با روسیه حتی از زمان آغاز جنگ در فوریه سال ۲۰۲۲ هم دشوارتر است و حتی ممکن است بدتر از این هم شود.
این مقام اطلاعاتی اوکراین در مصاحبه با نشریه انگلیسی اکونومیست مدعی شد «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه به ارتش این کشور دستور داده پیش از جشن‌های «روز پیروزی» بر آلمان نازی در نهم می (۲۰ اردیبهشت) و یا قبل از سفر او به چین در هفته پس از آن، دستاورد میدانی داشته باشند.
اسکی‌بیتسکی در این مصاحبه گفت: «مشکل ما بسیار ساده است، ما سلاح نداریم. ما از قبل می‌دانستیم که ماه‌های آوریل و می زمان سختی برای ما خواهد بود».
این مقام وزارت دفاع اوکراین گفت او راهی را برای اوکراین متصور نیست که بتواند به‌تنهایی در میدان نبرد با روسیه پیروز شود.
او همچنین گفت حتی اگر اوکراین بتواند روسیه را به سمت مرزهای ۱۹۹۱ عقب براند، در این صورت هم جنگ به پایان نمی‌رسد.
اسکی‌بیتسکی معتقد است راه پایان این‌گونه جنگ‌ها، مذاکره است و در حال حاضر هر ۲ طرف در تلاش هستند تا پیش از برگزاری گفت‌وگوهای بالقوه آتی، «مطلوب‌ترین موضع» را اتخاذ کنند.
این مقام اوکراین در ادامه پیش‌بینی کرد که «مذاکرات معنادار» میان مسکو و کی‌یف تا پیش از نیمه دوم سال ۲۰۲۵ آغاز نمی‌شود.
اسکی‌بیتسکی درباره اوضاع میدانی هم گفت: «ارتش روسیه دیگر مانند سال ۲۰۲۲ نیست و حالا مانند یک پیکره واحد و با یک برنامه مشخص و تحت فرماندهی واحد عمل می‌کند».
مقام اطلاعاتی اوکراین همچنین گفت روسیه در حال تدارک برای یک حمله در مناطق خارکیف و سومی در شرق این کشور است.
او پیش‌بینی کرد حمله اصلی به این ۲ منطقه اواخر ماه جاری میلادی و یا ماه آینده آغاز شود.
اسکی‌بیتسکی شمار نظامیان روس که در عملیات نظامی در اوکراین شرکت می‌کنند را هم ۵۱۴ هزار نفر عنوان کرد.
افشای طرح بزرگ ترامپ برای پایان جنگ اوکراین
یک روزنامه انگلیسی نوشت دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین به صورت مسالمت‌آمیز طرح مفصلی دارد، اما تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آن را ارائه نخواهد کرد.
روزنامه تایمز مدعی شد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا طرحی مفصل برای حل مسالمت‌آمیز مناقشه اوکراین دارد؛ اما قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آن را ارائه نخواهد کرد.
یک منبع نزدیک به ترامپ که نخواست نامش فاش شود، به روزنامه تایمز گفت: (ترامپ) یک طرح دارد اما نمی‌خواهد درباره آن با شبکه‌های خبری صحبت کند، چون در آن صورت دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند.
به گفته این منبع، ترامپ قصد دارد برای پیروزی در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، پایان بخشیدن به جنگ اوکراین را در فهرست وعده‌های اصلی خود قرار دهد.
این گزارش در حالی منتشر شده که ترامپ بارها گفته است در صورت پیروزی در انتخابات می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن این جنگ را تمام کند. او همچنین در اواخر ماه میلادی گذشته گفت در صورت پیروزی در انتخابات تنها زمانی حاضر به حمایت از اوکراین خواهد شد که اروپا هم در این حمایت شریک باشد.
این روزنامه همچنین به نقل از منابع آگاه نوشت ترامپ قصد دارد در صورت پیروزی در انتخابات حداقل بودجه نظامی لازم برای کشورهای عضو ناتو را از ۲ درصد به سه درصد افزایش دهد.
منابع نزدیک به ترامپ باور دارند به نظر می‌رسد ترامپ این ایده را در پی گفت‌وگو با «آندژی دودا»، رئیس‌جمهور لهستان پرورده باشد. دودا نیز پیش‌تر خواستار افزایش چشمگیر در بودجه دفاعی ناتو شده بود و انتظار می‌رود در اجلاس آتی سران ناتو آن را مطرح کند.
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت